در دنیای امروز، مصرفکنندگان به تعاملات سریع و دستیابی آنی به خواستههای خود عادت کردهاند. با رشد خدمات آنلاین و در دسترس، افراد به سختی محدودیتهای سیستمهای قدیمی را میپذیرند. در سال 2025، انعطافپذیری و دسترسی فوری به ابزارها و خدمات، به یک انتظار غیرقابل مذاکره تبدیل شده است.
اما شرکتها و افراد که از هوش مصنوعی استفاده میکنند، بیشتر وابسته به ارائهدهندههای متمرکز، شامل غولهایی مانند آمازون، گوگل، متا و مایکروسافت هستند. این شرکتها زیرساختهای کلیدی و منابع ضروری برای فعالسازی عملیات هوش مصنوعی را فراهم میکنند.
همین هفته، این شرکتهای بزرگ اعلام کردند که قصد دارند مبلغی معادل 320 میلیارد دلار در بخش هوش مصنوعی سرمایهگذاری کنند که این مقدار نسبت به سال گذشته با 28 درصد افزایش همراه است. در حالی که میتوان انتظار داشت که پلتفرم هوش مصنوعی چینی “دیپسیک” که با هزینهای کمتر نسبت به رقبا ظهور کرده، باعث تجدیدنظر در بودجهها شود، اما عکس این موضوع رخ داده است.
همچنان که شرکتهای بزرگ فناوری سرمایهگذاریهای مالی چشمگیری انجام میدهند، کسبوکارهای کوچکتر مجبور به اتکا به تعداد معدودی از ارائهدهندههای متمرکز هستند. آنها عملاً انتخاب چندانی جز استفاده از منابع شرکتهای بزرگ فناوری ندارند، این در حالی است که این منابع برای پیشبرد عملیاتشان اساسی است.
یکی از نگرانیهای مهم در این خصوص، احتمال قطع دسترسی به خدمات یا بدتر از آن، توقف کامل عملیات بدون اطلاع قبلی از سوی غولهای فناوری است. برای مثال، نگاهی به مشکلات مرتبط با دسترسی به سرویسهای “Azure” مایکروسافت نشان میدهد که کاربران به لحاظ وقفههای سرویس دائماً با چالش مواجهاند. حتی مایکروسافت صفحهای را بهصورت آنلاین برای ارائه گزارش وضعیت لحظهای خدمات اختصاص داده است.
چنین مشکلاتی میتواند برای کسبوکارها پیامدهای مالی و عملیاتی جدی به همراه داشته باشد، چرا که نیاز به دسترسی به منابع حیاتی برای ادامه عملیات دارند و بدون آنها ممکن است دچار بحران شوند.
با گسترش تمرکز قدرت در حوزه هوش مصنوعی، خطر بروز نقص در حفاظت از دادهها و تنشهای جغرافیایی نیز افزایش یافته است. شرکتهایی که به یک ارائهدهنده آمریکایی برای نیازهای هوش مصنوعی خود وابسته هستند، ممکن است تحت تأثیر تنشهای سیاسی میان ایالات متحده و کشورهایی همچون چین قرار گیرند. تغییر ناگهانی در سیاست خارجی میتواند دسترسی به ابزارها و خدمات هوش مصنوعی یا حتی دادهها را محدود کند و شرکتها را مجبور به رعایت مقررات جدیدی کند که این مسئله ممکن است با موانع اجرایی ناگهانی همراه باشد.
همچنین، پروژههایی که به دنبال سرمایهگذاری در قدرت محاسباتی برای اجرای مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی هستند، باید هزینههای زیادی برای تجهیزاتی چون پردازشگرهای گرافیکی پیشرفته در نظر بگیرند که ممکن است به میلیونها دلار برسد.
به دلیل این وابستگی رو به رشد به زیرساختهای متمرکز، جستجو برای راهحلهایی که مونوپولی شرکتهای بزرگ را به چالش بکشد، شدت یافته است. همانطور که تکنولوژیهای مالی غیرمتمرکز دنیای سرمایهگذاری را تغییر دادند، فناوریهای غیرمتمرکز نیز میتوانند…
به کسبوکارها این امکان داده میشود که کنترل بیشتری بر ابزارها و خدمات مورد نیاز برای تقویت هوش مصنوعی داشته باشند.
یکی از این راهحلها “اکزابیتس” است، شرکتی که مفهوم هوش مصنوعی غیرمتمرکز را معرفی کرده است. این پروژه با هدف دموکراتیزه کردن دسترسی به هوش مصنوعی، منابع و قدرت محاسباتی را به پروژههای جدیدی که در حال گسترش هستند، ارائه میدهد. “اکزابیتس” توانسته است 15 میلیون دلار سرمایه اولیه جمعآوری کند و تا به امروز 4,000 کارت پردازنده گرافیکی NVIDIA H200 را همراه با امکانات “محیط اجرای مورد اعتماد” (TEE) به شبکه خود اضافه کند. این یکپارچگی، بالاترین سطح امنیت را تضمین میکند و باعث میشود محاسبات به دور از انواع نفوذ و محافظت از دادههای حساس باقی بمانند.
این کارتهای گرافیکی با عملکرد بالا که برای هوش مصنوعی آماده شدهاند، به “اکزابیتس” این امکان را میدهند که به رشد تقاضا برای برخی از پروژههای جاهطلبانه در بازار پاسخ دهد. این شرکت تاکنون شراکتهای استراتژیک با تعداد زیادی از پروژهها در بخشهای مختلف شکل داده و جایگاه خود را به عنوان یکی از بازیگران کلیدی در فضای هوش مصنوعی تثبیت کرده است.
با گسترش هوش مصنوعی، پروژهها نمیتوانند دیگر تحت کنترل غولهای بزرگ فناوری جهان باشند. آینده هوش مصنوعی به گسترش دسترسی بستگی دارد و بدون این تغییر، در معرض این خطر هستیم که همچنان به تعداد محدودی از بازیگران غالب وابسته بمانیم و پروژهها را محدود و به کنترل آنها آسیبپذیر کنیم. تنها با غیرمتمرکز کردن هوش مصنوعی میتوانیم از این کنترلهای انحصاری رها شویم و آیندهای فراگیر ایجاد کنیم که فرصتها در دسترس همه باشد.