پتانسیلهای کاربردی بلاکچین بینهایت است و میتواند امکانات تحولآفرینی را ارائه دهد، اما این فناوری با یک محدودیت اصلی مواجه است که مانع از پذیرش گسترده آن میشود. شبکههای غیرمتمرکز در انزوا زندگی میکنند و در دنیای خودشان قرار دارند که این موضوع باعث میشود خبرهای بیرونی را درک نکنند.
بلاکچینها نمیتوانند با سیستمهای دیگر ارتباط برقرار کنند. آنها نمیتوانند اخبار را بخوانند، بهروزترین امتیازات زنده را دنبال کنند و از وضعیت آب و هوا مطلع شوند.
به همین ترتیب، میتوان بلاکچینها را به یک کامپیوتری تشبیه کرد که از اینترنت جدا است. زمانی که یک کامپیوتر آفلاین است، نمیتواند اطلاعاتی که در هارد دیسک داخلیاش وجود ندارد را به دست آورد یا استفاده کند. به همین صورت، بلاکچینها فقط به دادههای تراکنشی که در شبکه توزیعشده خود منتشر میشود دسترسی دارند و نمیتوانند درباره آخرین نتایج ورزشی، تحرکات بازار ارزهای دیجیتال یا شرایط آب و هوا به شما اطلاعات دهند.
انزوا و جدایی بلاکچینها کاربرد آنها را خارج از حوزه اصلیشان، که همان ارزهای دیجیتال است، به شدت محدود میکند. اگر بلاکچین قرار است تراکنشهای سریع و خودکار بدون واسطهها در امور مالی سنتی را به وجود آورد یا از زنجیرههای تأمین شفافتر حمایت کند، به یک راه مطمئن برای درک آنچه در خارج از شبکهاش در حال وقوع است نیاز دارد.
اینجاست که اوراکلهای داده بلاکچین به کار میآیند. اوراکلها مثل یک اتصال اینترنتی برای بلاکچینها عمل میکنند و به آنها این امکان را میدهند که به اطلاعات واقعی و قابل تأیید که از سیستمهای دیگر میآید، دسترسی پیدا کنند.
اوراکلها با عمل کردن به عنوان یک واسطه معتبر، دادهها را جمعآوری، صحت آنها را تأیید و سپس آن را به بلاکچین منتقل میکنند تا توسط قراردادهای هوشمند آنچین قابل خواندن باشد. این کار، درهای زیادی را به روی کاربردهای بیشتر، از جمله تراکنشهای میان زنجیرهای در دنیای کریپتو، شرطبندیهای ورزشی، پلتفرمهای بیمه غیرمتمرکز و بسیاری موارد دیگر باز میکند.
اوراکلهای بلاکچین چگونه کار میکنند؟
اوراکلها در بلاکچین یک مفهوم جدید نیستند و پروتکلهای متنوعی برای پاسخگویی به دنیای به سرعت در حال رشد برنامههای غیرمتمرکز (dApps) ظهور کردهاند. اگرچه ChainLink، Pyth، Band Protocol، DOS Network و NEST Protocol هر کدام روش خاص خود را برای انجام این کار دارند، اما هر کدام سه وظیفه حیاتی را برای تأمین دادههای دقیق و قابل اعتماد خارج از زنجیره به قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاکچین انجام میدهند.
اولین وظیفه آنها بازیابی دادهها است و اوراکلها میتوانند از مکانیزمهای مختلفی برای انجام این کار استفاده کنند، از جمله تماسهای API، حسگرهای IoT و وباسکرپینگ، برای دریافت دادههای واقعی از منابع خارجی.
وقتی اوراکل این دادهها را جمعآوری کرد، وظیفه بعدی تأیید و اطمینان از صحت آن است. یک بار دیگر، اوراکلها از تکنیکهای مختلفی برای اعتبارسنجی اطلاعات بدست آمده استفاده میکنند، از جمله اثباتهای رمزشناختی، مکانیزمهای اجماع و سیستمهای شهرت. در اکثر شبکههای اوراکل غیرمتمرکز، تیمهای اعتبارسنج به منظور اطمینان از صحت دادههای بهدست آمده تشویق میشوند.
وظیفه نهایی، انتقال امن این دادههای تأییدشده به بلاکچینها به فرمت قابل درک برای قراردادهای هوشمند است تا آنها بتوانند اقدامات از پیش تعیینشده را زمانی که شرایط خاصی برآورده شد، اجرا کنند.
اوراکلهای بلاکچین امروز
در حال حاضر، بیشتر اوراکلهای بلاکچین به پروتکلهای مالی غیرمتمرکز خدمات میدهند. آنها نقش کلیدی در تسهیل تراکنشهای میانزنجیرهای ایفا میکنند و دیفای را بسیار کارآمدتر و جامعتر میسازند. با استفاده از یک اوراکل مانند ChainLink یا Pyth، برنامههای غیرمتمرکز (dApps) میتوانند به دادههای قیمت زنده برای صدها دارایی مختلف ارز دیجیتال که روی بلاکچینهای مختلف زندگی میکنند، دسترسی پیدا کنند.
به عنوان مثال، پلتفرمهای تبادل غیرمتمرکز همچون dYdX از اوراکلها برای ارائه قیمتها و فعالسازی معاملات داراییهای کریپتو بیشتری استفاده میکنند. پروتکلهای وامدهی و وامگیری مانند Curve به کمک اوراکلها ارزش سپردههای وثیقه و آستانههای تصفیه را تعیین میکنند و به کاربران این امکان را میدهند که بدون واسطه، وام بگیرند و از سرمایه خود سود generan کنند. همچنین، پلتفرمهای معاملات مشتقهای مانند Deribit از اوراکلها برای دریافت دادههای بازار بهروز جهت تسویه قراردادهای آتی و آپشنها بهره میبرند.
بهطور اخیر، اوراکلهای داده موجب رشد داراییهای توکنشده دنیای واقعی شدند و این امکان را برای dAppهای مبتنی بر بلاکچین مانند Aurus فراهم کردند که آخرین قیمت طلا را پیگیری کنند و آن را بهصورت توکنشده معامله کنند.
یکی از جدیدترین موارد استفاده از اوراکلهای داده در DeFi، عاملهای هوش مصنوعی هستند که سرمایهگذاری را با خودکارسازی کارهایی همچون معامله و ییلد فارمینگ به نمایندگی از کاربران متحول میکنند. عامل هوش مصنوعی Giza Protocol به نام ARMA برای کمک به سرمایهگذاران DeFi طراحی شده تا بازدهی خود را هنگام ارائه نقدینگی به پروتکلهای غیرمتمرکز حداکثر کنند. این عامل از اوراکلهای داده برای پیگیری پروتکلهای مختلف وامدهی و وامگیری استفاده میکند تا بازدههای ارائه شده توسط هر پلتفرم را زیر نظر داشته باشد. با این کار، ARMA میتواند بهطور خودکار وجوه سرمایهگذاران را به پروتکلی منتقل کند که در آن زمان بیشترین سودآوری را دارد و به آنها کمک کند تا حداکثر جوایز را برای فعالیتهای ییلد فارمینگ خود به دست آورند.
آینده اوراکلهای بلاکچین
در آینده، احتمالاً شاهد گسترش استفاده از اوراکلها در کاربردهای بیشتر خواهیم بود که برخی از امیدوارکنندهترین آنها شامل مدیریت زنجیره تأمین، بیمه، مدیریت ریسک، NFTها و بازیها هستند.
فرایندهای زنجیره تأمین میتوانند با شفافیت بیشتر، ردیابی بهبود یافته و کارایی بیشتر در هنگام ساخت روی بلاکچین تقویت شوند. با استفاده از اوراکلهای داده برای ادغام اطلاعات بهروز در مورد منشأ محصولات، حرکت آنها، نحوه پردازش، دمای نگهداری و غیره، پیگیری تاریخچه محصولات و تأیید کیفیت آنها برای مصرفکنندگان بسیار آسانتر میشود.
در این مورد استفاده، اوراکلها دادهها را از منابعی مانند حسگرهای IoT، برچسبهای RFID و سایر دستگاههای ردیابی بهدست میآورند تا اطمینان حاصل کنند که محصولات با قوانین سازگار هستند، بهطور اخلاقی تأمین شده و به درستی تهیه شدهاند. همان دادهها همچنین میتوانند به شرکتها در مدیریت موجودی و بهینهسازی فرآیندهای لجستیکی کمک کنند. یکی از نمونههای این مورد Everledger است که از بلاکچین و اوراکلها برای احراز هویت الماسهای تأمینشده بهطور اخلاقی استفاده میکند.
اوراکلهای داده همچنین به ظهور “بیمه غیرمتمرکز” کمک میکنند، که با ارائه دادههای بهروز به پروتکلها، ادعاها را تأیید و پرداختها را خودکار میسازند. بهعنوان مثال، در صنعت بیمه محصولات کشاورزی، Etherisc از اوراکلها برای تأمین دادههای قابلتأیید و بهروز در مورد شرایط آب و هوایی، آلودگی حشرات و محصول تولید شده استفاده میکند که میتواند به trigger اقداماتی کمک کند.
قراردادهای هوشمند به طور خودکار به کشاورزان پرداخت میکنند اگر شرایط بیمهنامههایشان برآورده شود.
بیمه پرواز نیز وجود دارد. یک اوراکل میتواند دادهها را از خدمات ردیابی پرواز دریافت کند و بلاکچینها را از هرگونه تأخیر مطلع کند تا پرداخت غرامت برای مسافرین آغاز شود. به همین ترتیب، آنها میتوانند برای تأیید بلایای طبیعی مانند سیل استفاده شوند و پرداختهای خودکار به بیمهگذاران بر اساس مقدار بارانی که یک منطقه دریافت میکند، انجام دهند.
در جای دیگر، اوراکلها پتانسیل تسهیل تعاملات پویا بین بازیهای مبتنی بر بلاکچین و رویدادهای دنیای واقعی را دارند. به عنوان مثال، بازی فوتبال خیالی سورار از اوراکلها برای دریافت دادههای واقعی از مسابقات فوتبال جهت بهروزرسانی NFTهای مبتنی بر بازیکن خود استفاده میکند. سایر موارد کاربرد شامل شرطبندی ورزشی همتا به همتا است، جایی که برندگان بلافاصله پس از تأیید نتیجه کامل یک مسابقه توسط اوراکل پرداخت میشوند.
تامین خودکارسازی بلاکچین
اوراکلهای داده به سرعت در حال ظهور به عنوان یکی از اجزای کلیدی زیرساخت بلاکچین هستند و به آنها این امکان را میدهند که با دنیای واقعی ارتباط برقرار کنند. به نوبه خود، این ارتباط به ظهور برنامههای کاربردی مبتنی بر بلاکچین بیشتر و چندمنظوره کمک خواهد کرد.
با تغذیه دادههای قیمت به برنامههای مالی غیرمتمرکز (DeFi)، خودکار کردن پرداختهای مربوط به بیمه، بهبود زنجیره تأمین و امکانپذیر کردن بازیهای پویا، اوراکلهای داده به طور چشمگیری قابلیتهای بلاکچین را افزایش داده و راه را برای آیندهای مؤثرتر و خودکار هموار میکنند.