رویای مالکیت املاک برای بسیاری از افراد عادی، به خصوص در اروپا، بسیار دستنیافتنی شده است. در حالی که سرمایهداران ثروتمند اقدام به خرید چندین ملک میکنند و قیمتها را افزایش میدهند، بسیاری از خریداران بالقوه از بازار کنار زده میشوند و مالکیت خانه به امتیازی برای ثروتمندان تبدیل شده است.
این مسئله به قدری جدی شده که واکنشهای دموکراتیک در کشورهای مختلف اروپایی را به دنبال داشته است. برای مثال، نخستوزیر اسپانیا، پدرو سانچز، پیشنهادی مبنی بر اعمال مالیات 100 درصدی بر خریداران املاک غیر اروپایی ارائه داده است. این تصمیم به دلیل نارضایتی شدید از انحصار بازار توسط سرمایهگذاران خارجی در اسپانیا اتخاذ شده است.
با اینکه این مشکل در تمامی قاره اروپا وجود دارد، اما اسپانیا با سطحی منحصر بهفرد از نابرابری در دسترسی به مسکن مواجه است. نخستوزیر اسپانیا طی سخنانی در یک انجمن اقتصادی در مادرید اشاره کرد که مسکن اجتماعی تنها 2.5 درصد از بازار اسپانیا را تشکیل میدهد، که این میزان در مقایسه با سایر کشورهای اتحادیه اروپا همچون 14 درصد در فرانسه و 34 درصد در هلند بهمراتب کمتر است.
دولت ائتلافی اسپانیا همچنین تصمیم به تسریع ساخت خانههای جدید گرفته است. بانک اسپانیا اعلام کرده که تا پایان سال 2025 به ساخت 600,000 واحد خانه جدید نیاز است، در حالی که سالانه تنها 90,000 واحد ساخته میشود. این در حالی است که به گفته سانچز، خریداران خارجی عمدتاً از کشورهای غیراعضو اتحادیه اروپا، مانند انگلستان پس از برگزیت، سالانه 27,000 خانه در اسپانیا خریداری میکنند.
پیشنهاد مالیات 100 درصدی، بهطور پیشبینیشدهای باعث نگرانی در میان سرمایهگذاران خارجی، از جمله بریتانیاییها، شده است. برخی صاحبان صنعت، مانند گروه مدیریت مالی بلکتور، هشدار دادهاند که اعمال این مالیات تنها ممکن است سرمایهگذاری در اسپانیا را کاهش دهد بدون اینکه مشکل اصلی، یعنی کاهش توانایی خرید و عرضه مسکن، حل شود.
مشکلات موجود در سرمایهگذاری ملک
چالشهای قابل توجهی پیش از این برای سرمایهگذاران بینالمللی وجود دارد، از جمله هزینههای دفتر اسناد رسمی، مشکلات زبانی و نیاز به تامین مالی محلی. بنابراین، سختگیری بیشتر نسبت به سرمایهگذاری خارجی به تنهایی نمیتواند این مشکل چندبعدی را رفع کند.
استفاده از ابزارهای دیجیتالی جدید که دسترسی را گستردهتر کرده و امکان سرمایهگذاری املاک را دموکراتیک میسازد، میتواند یک راهحل بلندمدت برای بحران دسترسی به مسکن در اروپا برای دولتها و رهبران صنعتی باشد.
یکی از این ابزارهای جدید، توکنیزه کردن است، فرآیندی که در آن یک دارایی واقعی، نظیر املاک، به توکنهای دیجیتالی تبدیل میشود که بر روی بلاکچین قابل ردیابی، انتقال یا تجارت هستند. هر توکن نمایندگی بخشی از مالکیت در دارایی را دارد که این کار تقسیم، ذخیره و تبادل دیجیتال دارایی را آسان میکند. داراییهای دنیای فیزیکی به این ترتیب به توکنهای دیجیتال تبدیل میشوند.
و منتقل یا معاملهشده بر روی یک بلاکچین مانند اتریوم (ETH) یا سولانا (SOL) است. این توکنها به عنوان مدرکی از مالکیت دارایی واقعی عمل میکنند.
توکنیزهسازی و مدیریت داراییهای املاک
توکنیزهسازی املاک میتواند رویکردی نوآورانه و تازه برای مواجهه با بحران مالکیت املاک در اروپا ارائه دهد. به طور خاص، این فناوری امید به حل مشکلات کمبود مسکن و دسترسی بیشتر به مالکیت املاک را دربر دارد.
در حال حاضر، برای سرمایهگذاری در استارتاپهای مرتبط با املاک یا صندوقهای سرمایهگذاری در املاک، یا باید یک سرمایهگذار تاییدشده باشید یا سرمایه اولیه بزرگی داشته باشید که این امر دسترسی افراد به بازار املاک را به شدت محدود میکند.
با استفاده از فناوری بلاکچین، توکنیزهسازی مدلهای سنتی را تغییر میدهد. به این صورت که میتوان یک ملک را به توکنهای دیجیتالی تبدیل کرد که هر یک نماینده بخشی از مالکیت قانونی هستند. از طریق تکهتکهسازی، دارایی املاک توکنیزهشده به سهام کوچکتر تقسیم میشود که به سرمایهگذارانی با اندازههای مختلف پرتفوی اجازه میدهد به بازار املاک دسترسی پیدا کنند.
یکی از مزایای فوری توکنیزهسازی در بازار املاک این است که جریان نقدینگی ایجاد میکند و سرمایهگذاری را برای تقریباً همه افراد با استفاده از لپتاپ یا دستگاههای موبایلی فراهم میسازد. این فرآیند به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که به جای طی کردن روند خستهکننده و بوروکراتیک خرید ملک به روش سنتی، سهمی از دارایی را خریداری کنند. این کار دو مزیت دارد: نخست، بستری را برای سرمایهگذاران محلی و جهانی فراهم میکند تا مالک بخشی از یک ملک شوند. دوم، امکان دسترسی تعداد بیشتری سرمایهگذار به هر دارایی را فراهم میآورد.
علاوه بر این، توکنیزهسازی املاک را در دسترس یک شبکه جهانی از سرمایهگذاران قرار میدهد. از آنجا که ملک به توکنهای متعدد تقسیم شده است که هر یک نماینده بخشی از دارایی هستند، سرمایهگذاران میتوانند داراییهای توکنیزه شده را در بازاری که برای بازیگران جهانی در دسترس است، خریداری یا بفروشند. با استفاده از توکنیزهسازی، پیچیدگیهایی نظیر قوانین دولتی، برگهبازیهای کاغذی سنگین و مشکلات محلی تقریباً از بین میرود، و بسیاری از مشکلاتی که ممکن است سرمایهگذاران بینالمللی در خرید داراییهای محلی با آن مواجه باشند، حذف میشود.
با این حال، به جای ادامه دادن مسیر دور کردن سرمایهگذاران محلی، توکنیزهسازی همزمان دسترسی را برای کسانی که سرمایه اولیه بزرگی ندارند باز کرده و از طریق کاهش موانع ورودی، درآمد بیشتری از سرمایهگذاران بینالمللی ایجاد میکند.
تأثیر بر تقلب و سوءعملکردها
توکنیزهسازی مسیر سادهتری برای همه سرمایهگذاران، اعم از کسانی که آمادگی پذیرش ریسک کمتری دارند یا پرتفویهای کوچکتری دارند، فراهم میکند تا فرصتی برای مالکیت املاک داشته باشند، حتی اگر تنها بخشی از آن باشد. از آنجا که پلتفرمهای توکنیزهسازی بر پایه دفترکلهای بلاکچین ساخته شدهاند، همه داراییهای واقعی توکنیزه شده توسط قراردادهای هوشمند مدیریت میشوند که معاملات و دفترکل را تسهیل میکنند. قراردادهای مربوط به املاک روی زنجیره نگهداری میشوند اما جدا باقی میمانند.
علاوه بر این، با بهرهگیری از شفافیت و امنیت بهبودیافته در بلاکچین، هر تراکنش یا انتقال مالکیت ثبت میشود و امکان تغییر آن وجود ندارد، که این امر ریسک تقلب یا فساد را کاهش میدهد. این موضوع به نوبه خود باعث ایجاد اطمینان در میان سرمایهگذارانی میشود که ممکن است به ورود به بازار معمولاً غیرشفاف املاک تمایلی نداشته باشند. اعتماد بیشتر به سیستم، باعث پایداری بازار و دسترسیپذیری برای سرمایهگذاران محلی و جهانی خواهد شد.
راهکاری مدرن برای مشکلی قدیمی
از آنجا که مشکلات بازار املاک چندبعدی هستند و صرفاً محدود به تسلط سرمایهگذاران خارجی بر بازار نمیشوند، استفاده از این گونه روشهای جدید سرمایهگذاری میتواند مسیرهایی برای مالکیت املاک باز کند که با نگرانیهای دیگر مانند تأثیرات منفی بر اقتصاد کشور یا فرار سرمایه همراه نباشند.
اروپاییها نیز با این روشهای مدرن میتوانند فرصتی برای تغییر در سیستم سنتی املاک داشته باشند و به نوآوری در این زمینه کمک کنند.
کشورهایی که میخواهند از شهروندان محلی بیشتری حمایت کنند تا بتوانند در بازار املاک سرمایهگذاری کنند، باید موانع و مشکلاتی که سرمایهگذاران کوچک را برای رقابت با خریداران جهانی با سرمایه بیشتر دشوار میکند، حذف نمایند. به جای اعمال مالیات بر سرمایهگذاران ثروتمند خارجی که فقط باعث کاهش اعتماد و دور شدن سرمایه میشود، دولتهای اروپایی و مشاوران املاک میتوانند از فناوری بلاکچین استفاده کنند. یکی از راهکارهای پیشنهادی، توکنسازی برخی از املاک موجود در بازار است؛ یعنی تقسیم املاک به بخشهای کوچکتر و مقرون به صرفهتر که برای همه افراد قابل دسترس باشد. با این کار، تمامی سرمایهگذاران چه داخلی و چه خارجی میتوانند از افزایش ارزش بازار املاک خود نیز بهرهمند شوند.